Yılbaşına sayılı bu günler kala kuruyemiş fiyatları 2 kat artarken, kuruyemişçiler satışta yüzde 30 azalma bekliyor. Kuruyemiş imalatçısı Metin Özmezarcı, yılbaşı öncesi uyarıda bulunarak “Merdiven altı kuruyemişçiler tehlike saçıyor. Sattıkları ürünler bayat ve alfatoksin miktarı yüksek olabiliyor. Alfatoksin bir çeşit küftür. Bu da tüketildiği zaman kansere sebep olabilir. Bayat olup olmadığını anlama noktasında da utanmayın çekinmeden tadına bakın.” diye konuştu.
Yılbaşına sayılı günler kala kuruyemişe zam geldi, kuruyemiş fiyatları 2 kat arttı. Kuruyemişçiler ise satışta yüzde 30’a yakın azalma bekliyor. Özellikle Antep fıstığına gelen zamlar sonrası vatandaşın Antep fıstığı alım gücü yüzde 50 düştü. Esnafın aktardığına göre ay çekirdeğinde bile düşüş var.
Son dönemde gıda ürünlerindeki fiyat artışları gündemden düşmezken, kuruyemiş ürünlerindeki fiyat hareketliliği talebi de olumsuz etkiledi. Kuruyemiş fiyatları son bir yılda yüzde 100’e varan artış yaşadı. Yaşanan bu artış sebebiyle talep haliyle yüzde 30’lara geriledi.
Her gün en az birkaç ürüne zam haberi duyarken bu kez zam kuruyemişi vurdu. Yılbaşının hemen öncesinde esnaf da umduğunu bulamadı. Satışlar, geçtiğimiz yılın aynı zaman dilimine göre yüzde 50 düşüş gösterdi. Esnafın söylediğine göre ise ay çekirdeğinde bile düşüş yaşandı.
‘’SATIŞLARDA CİDDİ DÜŞÜŞ VAR’’
Kilogram bazında fındık içi fiyatının 200-250 TL, kabuklu fındığın 100 TL, Antep fıstığının 250-350 TL ve çiğ badem fiyatının 300 TL olduğu market ve kuruyemişçilerde, ceviz içinin kilogram fiyatı 250-300 TL, kabuklu ceviz ise 70-80 TL bandında seyrediyor. Önceki yıllarda en makul kuruyemiş çeşitleri arasında yer alan leblebinin fiyatı da son zamlardan nasibini aldı. Sarı leblebinin kilogram fiyatı 90-100 TL arasında değişirken, beyaz leblebi de 80-90 TL seviyelerinde seyrediyor.
Antep fıstığının perakende fiyatı geçen sene 100 ile 160 TL arasındaydı. Antep fıstığı bu yıl 380 lirayı aşan fiyatlarla satılıyor. Fındık ise geçen sene 80-120 TL kilo fiyatından satılırken bu rakamlar 185 TL’ye çıktı.
ÖZMEZARCI: ‘’ALIŞVERİŞLER YAPILIRKEN BİR KİLO YERİNE YARIM KİLO ALARAK İNSANLAR CEP DENGESİNİ KORUMAYA ÇALIŞIYOR’’
Fiyatlar bu halde seyrederken taleplerde ciddi düşüş olduğunu söyleyen Kuruyemiş İmalatçısı Metin Özmerzarcı, “100 yıllık bir firmayız… Ben üçüncü kuşak olarak devam ettiriyorum mesleğimizi. Geçen seneye göre fiyatlarımızı soracak olursanız evet oldukça yükseldi. Hem enflasyon hem de kuraklık sektörü oldukça derinden yaraladı. Örnek verecek olursak geçen sene 120 liraydı fıstık fiyatları bu sene ise 280 lira haliyle alım gücü azalan vatandaş zorluk çekiyor. Kabak çekirdeğinin kilosu geçen sene 50 liraydı şimdi 80 liraya yükseldi. Geçen sene 25 liraya sattığım cipsler şu an 40 lira, yine geçen sene 150 – 160 liraya sattığım karışık çerez bu sene 200 lira’’ şeklinde konuştu.
‘’PLANSIZ ÜRETİM VE OLUMSUZ HAVA ŞARTLARI DA BU DURUMU ETKİLİYOR’’
Fiyat artışlarında, yüksek maliyetlerin yanı sıra plansız üretim ve olumsuz hava şartları dolayısıyla azalan arz ve bozulan talep dengesizliğine dikkat çeken Özmerzarcı, enflasyonist ortamda kuruyemiş fiyatlarının ciddi manada yükseldiğini söylerken sözlerine şu şekilde devam etti.
Özmezarcı, ‘’Aşağı yukarı yüzde 40 yüzde 50’lik bir artış var. Bizde pahalı alıyoruz ve üzerine en fazla yüzde 5 oranında kar payı koyup satış yapıyoruz. Doğalgaz ve akaryakıta gelen zam başta olmak üzere her şeye zam gelince, elektrik giderleri, yakıt ve nakliyat giderleri bu fiyatların üzerine eklendi tabii ki… Bizlerde çok şikayetçiyiz bu durumdan. Yılbaşı sofralarında da vatandaşın gözü kuruyemiş arıyor… Şu anda da alışverişler yapılırken bir kilo yerine yarım kilo alarak insanlar cep dengesini ve misafir dengesini korumaya çalışıyor’’
‘’EN ÇOK LEBLEBİ TERCİH EDİLİYORDU’’
Artan fiyatların, kuruyemiş satışlarını ve tüketim miktarını olumsuz yönde etkilediğini ifade ederken endüstriyel tarafta da bunun hissedildiğini de söyledi.
Önceki yıllarda en çok satış yapılan çeşitlerin lüks kuruyemiş kategorisine giren, Antep fıstığı, badem, kaju fıstığı gibi ürünler olduğunu hatırlatan Özmezarcı, “Bu ürünlerin karışımını tüketiciler daha çok tercih ediyordu ama satın alma gücünün azalması ve hayat pahalılığı sonucu leblebi, çekirdek gibi orta segment diye tabir edilen karışık kuruyemişleri tercih ediyorlar” diye konuştu.
‘’ MERDİVEN ALTI KURUYEMİŞÇİLERDEN UZAK DURUN’’
Özellikle merdiven altı iş yapan işletmelerin özellikle bayram ve özel günlerde ortaya çıktığını ifade eden Kuruyemiş İmalatçısı Metin
Özmezarcı: ‘’Şuna değinmek isterim ki merdiven altı kuruyemiş imalatçılarından da uzak durun. Ramazan Bayramı’nda şeker satarlar, Böyle özel günlerde de bayat kuruyemiş satarlar. Bu insan sağlığı açısından çok tehlikeli vatandaşlarımızı bu konuda uyarmak isterim. Kuruyemiş alfatoksin üretir, alfatoksin bir çeşit küftür. Bu da tüketildiği zaman kansere sebep olabilir. Nasıl bayat olup olmadığını anlama noktasında da utanmayın çekinmeden tadına bakın. Bu utanılacak bir şey değil tabii ki tadına bakıp alışveriş yapacaksınız. Badem bozuksa eskiyse tadı acı olur görüntüsü koyu renk olur. Fındık ise ağır küf barındırır, Çok dikkat edilmeli… Kabak çekirdeği alırken içinin dolu olup olmadığına bakın. Ona göre alışveriş yapın. En önemlisi bildiğiniz yerden alışveriş yapılmalı. Güven kalite sağlık açısından bunlar çok önemli’’ şeklinde konuştu
KAYA: ‘’ALIŞTIK SANIRIM PAHALILIĞA, BİLEMİYORUM’’
Her gün en az birkaç ürüne zam haberi duyarken bu kez zam kuruyemişi vurdu. Yılbaşı öncesi hem misafirlere hazırlık yapan hem de evinin doğal ihtiyacı olan kuruyemişi almak isteyenlerin belini fiyatlar bir hayli büküyor. Alışveriş yapmak için kuruyemişçiye gelen ve ister istemez pahalılığa alıştıklarını belirten Recep Kaya, ‘’fıstık, çekirdek, leblebi başta olmak üzere klasik çerezlerimizden aldık… Kuruyemiş yemeyi seven bir milletiz. Misafire ikram ederiz, TV karşısında yeriz. Ancak tabi ki eskisi kadar kiloyla alamıyoruz. Fiyatlar her yerde genel olarak aynı. Alıştık sanırım pahalılığa, bilemiyorum. Normal gibi geliyor fiyatlar bize’’ dedi.
ATICI: ‘’ALDIĞIM KURUYEMİŞLER EN UCUZ OLANI’’
Her sabah yeni bir zamla güne başladığını ifade eden Selbe Atıcı, ‘’kuruyemiş almaya geldim. En büyük lüksümüz ama karışık olarak hepsinden azar azar aldım. Her gün bir zam her gün bir zam nereye kadar böyle devam edecek anlamıyorum. Maaşlar düşük her şey pahalı… Mağdur maaşı alıyorum ben onunla nasıl geçineyim? Siz söyleyin… Aldığım kuruyemişler en ucuz olanı… Kendimi oyalamak için o da yani’’ ifadelerini kullandı.
DİREKÇİ: ‘’MAĞDURUZ. YORULDUK ZAMLARDAN’’
Kuruyemiş dükkanına yalnızca kabak çekirdeği almaya gelen emekli Şerafettin Direkçi ise mağdur olduğunu ifade ederek şu şekilde konuştu. Direkçi: ‘’Kabak çekirdeği almaya geldim. Ancak fiyatlara değinmeye gerek bile yok. Mağduruz. Yorulduk zamlardan. Saat başı her şeyin fiyatı değişiyor. Maaşlara zam diyorlar ya şimdi… Zam yapmasınlar, her şeyin fiyatı düşsün sabit kalsın bize yeter. Şu cepten al şu cebe geri koy ne anladım ben bu işten’’
ETOĞLU: ‘’FİYATLARA ARTIK GÖZÜMÜZ ALIŞTI’’
Her yer pahalı, gözümüz maalesef pahalılığa alıştı diyen vatandaş Ahmet Etoğlu,’’ Fındık, fıstık, çekirdek almaya geldim. Fiyatlara artık gözümüz alıştı. Normal ve iyi geliyor. Her yer pahalı çünkü… Ucuz olan tek yer yok. Memnun değiliz ama alıyoruz işte’’ diyerek şikayetini dile getirdi.
SEZGİN: ‘’KAZANDIĞIN GİDERİNİ KARŞILAMIYOR’’
‘’Hepimiz mağduruz, herkes mağdur. Sadece sabrediyoruz’’ şeklinde konuşan Firdevs Sezgin, ‘’Leblebi almaya geldim… Bu fiyatlarla başka ne alabilirim ki? Fiyatlara ucuz diyemem çünkü alım gücü çok çok düşük… Şu an kazandığın giderini karşılamıyor bile. Hepimiz mağduruz, herkes mağdur. Bu şekilde nasıl yaşamamız gerekiyorsa yaşıyoruz işte… Antepliyiz, Antep’te fıstığın başkentindeyiz ama fıstık bile alamıyoruz. Fıstık fiyatları aldı başını gitti. Sadece sabrediyoruz’’ dedi.
DOĞAN: ‘’BUNLARA ARTIK BİR ÇARE BULUNMALI’’
Kahve, kuruyemiş alışverişi yapan bir diğer vatandaş Serpil Doğan, ‘’Karışık kuruyemiş ve kahve almaya geldik. Her şey zamlandı kuruyemiş fiyatları da bundan nasibini aldı. Enflasyon aldı başını gitti. Hayat çok zor hiçbir şey ucuz değil. Fiyatlar katlanarak arttı. Bu durumdan tabi ki şikayetçiyiz. Antep fıstığının güya merkezindeyiz onu bile alırken düşünüyoruz. Bunlara artık bir çare bulunmalı’’ diyerek mağduriyeti ifade etti. GÜLBURCU ERMAYASI
