Dünya tarihinin belki de en geniş kapsamlı izolasyonlarından birine şahitlik ediyoruz. Rus askeri güçlerinin Ukrayna’nın başkentine doğru ilerlemesinin ardından batı bloku neredeyse her gün yeni ve daha güçlü bir yaptırım duyuruyor.
Bankacılık sistemlerinin felç edildiği, hava sahası ile limanların kapatıldığı ve bireysel sporcular, düşünürler, sanatçıların dahi yaptırım listesinde olduğu bu süreçte otomotiv sektörünün de dışarıda kalması pek muhtemel görünmüyordu.
7 otomotiv devinden Rusya’ya ağır darbe
Önce Avrupalı otomotiv devleri Rusya’daki fabrikalarında üretimi askıya aldı, ardından kimi markalar Rusya’ya araç göndermeyeceklerini, yedek parça satmayacaklarını ve herhangi bir hizmet vermeyeceklerini duyurdu.
Peki, tüm bunlar koronavirüs döneminde yaşadığı çip kriziyle ciddi bir darbe alan dünya otomotiv endüstrisini nasıl etkiler? Alınan kararların Türkiye’ye bir yansıması olur mu?
NEREDEYSE TÜM MARKALAR BİRLİKTE HAREKET EDİYOR
Gazeteci Emre Özpeynirci dünya otomotiv sektörünü çok yakından takip eden bir isim. Gelişmeleri değerlendirirken, “Rusya-Ukrayna arasında yaşananların kuşkusuz global otomotiv endüstrisine olumsuz etkileri oluyor ve olmaya devam edecek” diyor.
Batılı ülkelerin Rusya’ya yönelik yaptırımları ve ambargolarını anımsatıyor ve neredeyse tüm sektörlerin ve markaların aynı tavrı alarak, Rusya’ya karşı birlikte hareket ettiğinden bahsediyor.
PUTİN’İN VERECEĞİ CEVAP SEKTÖRÜN GELECEĞİNİ BELİRLEYECEK
Kremlin yönetiminin tüm bunlara nasıl bir yanıt vereceği merakla bekleniyor. Özpeynirci de bu duruma işaret ediyor ve Putin’in alacağı muhtemel kararların sektörün geleceğini doğrudan etkileyebileceğini anlatıyor:
“Kuşkusuz Rusya Lideri Putin’in bu yaptırımlara karşı misilleme yapmaya başlamasıyla otomotiv sektörü asıl etkiyi görecektir. Daha şimdiden tedarikte sıkıntı yaşayan bazı fabrikalar üretimlerini geçici olarak durdurmaya başladı bile.
Volkswagen, Ukrayna’dan başta elektrik kablo takımı olmak üzere bazı ürünleri tedarik edemediklerini, bu nedenle üretime ara verdiklerini açıkladı. Fransız Renault da parça tedarikinde yaşanan sıkıntılardan dolayı Rusya’daki üretimini geçici olarak durdurdu.
Ama asıl endişe edilen, Rusya’nın nasıl bir misilleme yapacağı… Çünkü Rusya bugün elektrikli otomobillerde kullanılan lityum-iyon pillerdeki nikelin dünyadaki üçüncü büyük tedarikçisi konumunda. Ayrıca, içten yanmalı motora sahip araçlarda yer alan katalitik konvertörlerdeki paladyumun yüzde 40’ını da tüm dünyaya Rusya sağlıyor. Çip üretiminde kullanılan neon gazının da önemli tedarikçisi. Paladyum ve neon gazının tedarikinde yaşanacak sıkıntı yeni bir çip krizi yaratabilir.”
TÜRKİYE BU DURUMDAN NASIL ETKİLENİR?
Rusya ile Ukrayna arasında yaşananların Türkiye’de otomotiv sektörünü nasıl etkileyeceği konusuna da değinmek istiyoruz. Türk otomotiv sektörü açısından şu an doğrudan büyük bir etkisi olmayacağı yanıtını veriyor Özpeynirci. Sebebi, Türkiye’nin ihracatında bu iki ülkenin de büyük payı olmaması.
Rusya’ya otomotiv ihracatı Türkiye’nin toplam otomotiv ihracatının yüzde 2,4’ünü, Ukrayna’ya yapılan otomotiv ihracatı ise toplam otomotiv ihracatının yüzde 0,75’ini oluşturuyor.
Özpeynirci’ye göre yine de yaşananların Türk otomotiv sektörüne dolaylı yansımaları olacak:
“Bu da hammadde tedariki üzerinden olacak. Sürecin hem siyasi hem ticari olarak AB pazarını olumsuz etkilemesi mümkün. AB bizim en büyük ihracat pazarımız. Avrupalı otomotiv üreticilerinin Rusya’ya ihracatı ve bu ülke ile ilişkileri bu gelişmelerden olumsuz etkilenecek. Bu da Türk tedarikçilere olumsuz yansıyacak.
AB VE DÜNYA ÜZERİNDEN TÜRKİYE DE ETKİLENECEK
Diğer taraftan, çelik, alüminyum hem diğer metallerin fiyatlarının artacak ve bazı ürünlerde tedarik sıkıntıları yaşanacak. Bunlar da özellikle bizim büyük pazarımız olan Avrupa’da sıkıntılara sebebiyet verecek. Yani bizi olumsuz etkilemesi daha çok AB üzerinden ya da dünya ekonomisi üzerinden olacak.”
