Ticaret Bakanı Mehmet Muş, depremlerden etkilenen 11 ilin oda ve borsa temsilcileriyle Gaziantep’te bir araya geldi. GTO Başkanı Tuncay Yıldırım ve GSO Başkanı Adnan Ünverdi, depremin yaralarını sarmak için yürütülen çalışmalar kapsamında iş dünyasının taleplerinden oluşan raporu Ticaret Bakanı Mehmet Muş’a verdiler.
* Durum değerlendirme toplantısına Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un yanı sıra Gaziantep Valisi Davut Gül, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, Kredi Garanti Fonu (KGF) Başkanı Erdoğan Özegen, deprem felaketinden etkilenen 11 ilin Oda – Borsa başkanları ve bakanlık temsilcileri katıldı.
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, depremlerden etkilenen 11 ilin oda ve borsa temsilcileriyle Gaziantep’te bir araya geldi. Depreme ilişkin değerlendirmelerin yapıldığı toplantıda Bakan Muş, oda ve borsa başkanlarının talep ve önerilerini dinledi.
İYİLEŞME KAMU VE ÖZEL SEKTÖRÜN ORTAK ÇALIŞMASIYLA MÜMKÜN OLUR
Ticaret Bakanı Mehmet Muş’a iyileşme raporu sunan GTO Başkanı Tuncay Yıldırım, afet bölgesindeki iyileşme başarısının özel sektör, kamu ve sivil örgütlerinin işbirliğiyle mümkün olacağına inandıklarını belirtti.
Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Gaziantep Valisi Davut Gül, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, Kredi Garanti Fonu (KGF) Başkanı Erdoğan Özegen, deprem felaketinden etkilenen 11 ilin Oda – Borsa başkanları ve bakanlık temsilcileri; Gaziantep Ticaret Odası (GTO) ev sahipliğinde bir araya gelerek durum değerlendirme toplantısı gerçekleştirdi.
GTO BAŞKANI YILDIRIM: İYİLEŞME DAYANIŞMA İLE MÜMKÜN
Deprem felaketinin ardından bölge ekonomisinin yeniden canlanması için iş dünyasının beklenti ve ihtiyaçlarını içeren iyileşme raporunu Ticaret Bakanı ve TOBB Başkanına sunan Yıldırım, “bu iyileşme sürecinin başarısı ancak özel sektör, kamu ve sivil örgütlenmenin iş birliği, koordinasyonu ve dayanışması ile mümkün olacaktır” diyerek beklentiler ile ilgili şunları söyledi:
“Her şeyden önce alınacak tedbirler, verilecek desteklerde bölgenin ekonomik kimliğinin korunarak iktisadi aktivitenin yeniden canlandırılması çok önemli. Bölgenin vergisel düzenlemelerden, finansmana, psikolojik desteğe kadar birçok alanda desteğe ihtiyacı var. Bu destekler ivedilikle hayata geçirilmeli ve kapsamı sadece üretim işletmelerini değil eğitim, sağlık, turizm, fuar-organizasyon alanlarını da içine alan hizmet sektörü dâhil tüm işletmeleri kapsamalı…”
ARDİYE ÜCRETİ ALINMAMA SÜRESİ UZATILMALI
Bölgenin ihracat faaliyetlerine de değinen Yıldırım, “Türkiye ihracatının yaklaşık %9’unu gerçekleştiren deprem bölgesinin dış ticaretinde kilit öneme sahip İskenderun limanının zarar görmesi yükün Mersin limanına kaymasına sebebiyet vermiştir. Mersin limanında nihai varış yeri olağanüstü hal ilan edilen illerden biri olan ithalat rejimine konu konteynerler için de 6-28 Şubat’ta konteyner ardiye ücreti yansıtılmayacağı kararı alınmıştır. Dış ticaretin devam edebilmesi için ilan edilen bu süre uzatılmalıdır.” diye konuştu.
DAHİLDE İŞLEME İZİN SÜRESİ UZATIMINA GAZİANTEP DE DÂHİL EDİLMELİ
Dahilde işleme izin sürelerinin uzatımında Gaziantep’in dâhil edilmemesinin doğru olmadığını belirten Yıldırım şunları ifade etti: “Ticaret Bakanlığı tarafından, depremler sebebiyle merkezi veya üretim tesisleri Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya’da yerleşik olan ve dahilde işleme izin belgesi-dahilde işleme izni süreleri 31 Aralık 2023’e kadar uzatılmış olup Gaziantep kapsam dışı bırakılmıştır. İhracat faaliyetlerinin sağlıklı bir şekilde devamlılığının sağlanması için Gaziantep’in de ivedilikle kapsama alınması gerekmektedir.”
TEDARİK ZİNCİRİNDE YERELE ÖNCELİK VERİLMELİ
Deprem bölgesindeki ekonomik faaliyetlerin canlanması noktasında yerel tedarik zincirinin önemine değinen Yıldırım, bölgeye yönelik sağlanacak tüm desteklerde, bölgenin yeniden yapılanmasında ve deprem bölgesi dışındaki işletmelerin mal ve hizmet tedarikinde mümkün mertebe deprem bölgesindeki işletmelere tedarikçi olarak öncelik verilmesi gerektiğine dikkat çekti.
BANKA BORÇLARININ ÖTELENMESİNE GAZİANTEP DAHİL EDİLMELİ
Gaziantep merkezli işletmelerin banka borçlarının ötelenmesi kapsamında olmamasının nakit akışlarını bozacağını belirten Yıldırım, konuya ilişkin şunları söyledi: “Bilindiği üzere Türkiye Bankalar Birliği deprem bölgesindeki müşterilerin bankalara olan borçlarının vadesini 6 ay sonraya kadar ötelenmesi yönünde bir tavsiye kararı aldı. Devlet Bankaları da müşteri talebi aramaksızın 6 ay öteleme gerçekleştirdi. Ancak Gaziantep merkezin az hasar alması nedeni ile Gaziantep’teki işletmeler için bu öteleme 31 Mart tarihine kadar yapılmış ve bu tarihten sonrası için ise müşterinin talebine bağlı değerlendirme yapılması kararı verilmiştir. Devlet bankalarının Gaziantep merkezdeki işletmelerin nakit akışlarının bozulmaması ve toparlanma sürecine destek olunması ve finans piyasasında işletmelerimizin kredibilitesinin düşmemesi için ödemelerin ertelenmesini müşteri talebi beklemeksizin 6 ay süreli yapılmalı.”
ÖZEL EĞİTİM KURSLARI VE REHABİLİTASYON MERKEZLERİ ACİLEN AÇILMALI
Eğitim ve sağlığın toplumsal gelişim ve ekonomik kalkınmadaki rolü tartışılmaz bir gerçek olup, bu hizmetlerin aksamaması barınma ve beslenme gibi birincil öncelikler arasında olması gerektiğine vurgu yapan Başkan Yıldırım, “Bölgede rehabilitasyon merkezlerinin acilen açılması gerekmekte. Bu hem özel eğitim ihtiyacı duyan çocukların psikolojik olarak desteklenmesi hem de merkezin faaliyetlerini devam ettirebilmesi için büyük önem arz etmektedir. Aynı şekilde sınavlara hazırlık ve ehliyet gibi özel kursların da acilen açılması hem sınavlara hazırlıkta haksız rekabetin önüne geçilmesi hem de işletmenin devamlılığı için önemlidir. Eğitim ve sağlıkta KDV’nin %1’e indirilmesi de bu süreçte sektöre büyük katkı sağlayacaktır.”
GSO BAŞKANI ÜNVERDİ : OMUZ OMUZA VE DAYANIŞMA İÇİNDE BU ZORLU GÜNLERİ DE AŞACAĞIZ.
GSO Başkanı Adnan Ünverdi, Gaziantep ve bölgede şiddetli yaşanılan depremler dolayısıyla tüm vatandaşlarımıza başsağlığı ve geçmiş olsun dileklerini ileterek, “Rabbim ülkemize böyle bir acıyı bir daha yaşatmasın. Tüm zorda olan kardeşlerimize yardım etsin. İnşallah el birliği ile omuz omuza ve dayanışma içinde bu zorlu günleri de aşacağız. Bu noktada elimizden ne geliyorsa yapmaya gayret ediyoruz” dedi.
Normal yaşama geçiş, bölge ticareti ve ekonomik faaliyetlerinin yeniden düzene girmesi için çalışma yaptıklarını, firmalarla görüşerek sorunlarını ve taleplerini dinlediklerini kaydeden Ünverdi, “Bu çerçevede Gaziantep’te faaliyet gösteren sanayicilerimizin, deprem sonrası ticaret hayatında yaşamış olduğu sorunlar ve çözüm önerilerinden oluşan raporumuzu Ticaret Bakanımıza ve TOBB Başkanına sunduk. İnşallah taleplerimize en kısa sürede dönüş yapılacaktır. Destek veren başta Sayın Cumhurbaşkanımıza, Ticaret Bakanımız Sayın Mehmet Muş’a, Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Sayın Mustafa Varank’a, bakanlarımıza, milletvekillerimize, belediye başkanlarımıza, TOBB Başkanımız Rifat Hisarcıklıoğlu’na çok teşekkür ediyorum” diye konuştu.
TİCARET BAKANI MEHMET MUŞ’A SUNULAN RAPORDA ŞU MADDELER YER ALIYOR:
Deprem felaketi sonrası depremden etkilenen illerde inşaatına başlanacak olan kalıcı konut projelerinde kullanılacak olan inşaat malzemelerinin tedariğinde depremden etkilenen illerde faaliyet gösteren imalatçı ve esnaf firmaların öncelikli olarak değerlendirilmesi ve yine bu inşaat faaliyetlerinde istihdam edilecek olan çalışanların işe alınması hususunda depremden zarar gören illerde ikamet eden kişilere öncelik sağlanması bölge ekonomisinin güçlenmesine ve yaraların daha hızlı bir şekilde sarılmasına katkı sağlayacaktır.
Deprem bölgelerindeki firmaların çalışanlarına yapacağı nakdi yardımlar her türlü vergiden muaf tutulmalıdır.
2023 yılı ve öncesi birikmiş KDV iadeleri ödemelerinde depremden etkilenen firmalara öncelik sağlanması ve işlemlerin hızlandırılması bölge ekonomisine olumlu etki yapacaktır.
Firmalar için Kredi Garanti Fonu’ndan sağlanan destek limitlerinin deprem bölgesindeki işletmeler için artırılması sağlanmalıdır.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın bankalara ve finans kuruluşlarına iletmiş olduğu menkul kıymet tesisine ilişkin uygulama talimatına göre ihracat kredisi kullanma talebinde bulunan firmalar için son üç mali yıldaki ya da son mali yıldaki ihracat toplamının ithalat toplamına oranının en az yüzde 110 olması şartı aranmaktadır. Söz konusu şartın depremden etkilenen illerde faaliyet gösteren firmalarda bir süre aranmaması ihracatçı firmalarımızı rahatlatacaktır.
Deprem bölgesinde bulunan sanayi bölgelerinde üretim kesintilere uğramakta ve görüldüğü kadarıyla da bu kesintiler devam edecektir. Bazı bölgelerde yıkıntıya uğrayan ve zarar gören tesisler çalışamamaktadır. Dolayısıyla sanayi bölgelerinin deprem öncesi tüketim değerlerine ulaşması zaman alacaktır. Deprem bölgesinde bulunan ve bölgenin elektrik ihtiyacını karşılayan iletim sistemi kullanıcısı sanayi bölgelerinin ödediği özellikle güç üzerinden alınan iletim sistem kullanım bedelinin alınmaması veya tüketim üzerinden alınan iletim sistem kullanım bedeline belirli oranda indirim yapılması gerekmektedir.
Sanayi tesislerimizde yıllık 300.000 Sm3 altında tüketim yapmakta olan tüketicilerin doğal gaz tüketimleri tarifedeki Kademe-1 üzerinden fiyatlanmaktadır. Ancak yıllık üretimi 300.000 bin sm3 üzerinde olan sanayi tesisleri ise kademe-2 üzerinden fiyatlanmaktadır. Deprem bölgesinde bulunan üreticilerin tamamının ilk 300.000 sm3 tüketimlerinin kademe-1 üzerinden fiyatlanması uygun olacaktır.
Birçok firmamız, evleri hasar gören çalışanların düzenli hayata geçememesi sebebiyle tam kapasite çalışmaya geçmekte zorluk yaşamaktadır. Kısa çalışma ödeneği desteğinin sadece deprem sebebiyle yıkık, acil yıkılacak, ağır veya orta hasarlı olduğunu belgeleyen işyerlerine değil bütün işyerlerine sağlanması büyük önem taşımaktadır.
Deprem sonrası İskenderun Limanı’nda yaşanan yangın sebebiyle MIP Mersin Uluslararası Limanı’nda son dönemde yoğunluk yaşanmaktadır. İthalatçı ve ihracatçı firmalarımızın ürünlerinin gümrükleme işlemlerinin gerçekleştirilmesinde gecikmeler yaşanmaktadır. Bölge firmalarının işlemlerinin hızlandırılması amacıyla çevre limanlarımızın gümrükleme işlemlerine uygun hale getirilerek hizmete açılması fayda sağlayacaktır.
***
***